اختلاف نظر درباره نتیجه انتخابات به حوزه علمیه کشیده شد
راجر هاردی
تحلیلگر بی بی سی در امور خاورمیانه
عده ای از روحانیون قویا از معترضین و اصلاح طلب ها حمایت کرده اند
مرکز توجه در بحران سیاسی ایران جا به جا شده و از خیابان ها به حوزه علمیه نقل مکان کرده است.
روحانیون ایران با سه گزینه مواجهند: خود را با محافظه کاران یا اصلاح طلبان همسو کنند و یا به سکوت آزارنده خود ادامه دهند.
بیش از سه هفته بعد از برگزاری انتخابات در ایران، مثلثی متشکل از اصلاح طلبان ارشد، هسته مرکزی مخالفت با نتیجه انتخابات 22 خرداد ماه (12 ژوئن)، شده است. مخالفان می گویند نتیجه انتخابات ساختگی است.
این هسته مرکزی شامل میرحسین موسوی و مهدی کروبی، دو کاندیدای شکست خورده ریاست جمهوری و متحد نزدیک آنها محمد خاتمی، رئیس جمهوری سابق ایران می شود.
تندروها در ایران خواستار محاکمه هر سه نفر آنها شده اند.
تعداد معدودی از روحانیون - از جمله آیت الله منتظری و آیت الله صانعی - با اصلاح طلبان همسو شده اند.
روز شنبه (5 ژوئیه، 14 تیر)، گروهی از روحانیون اصلاح طلب در شهر قم بیانیه ای شدید اللحن صادر کردند و مشروعیت انتخابات را زیر سوال بردند.
آنها حتی شورای نگهبان را که انتخابات اخیر را عادلانه و آزاد اعلام کرده است، مورد انتقاد قرار داده اند.
این روحانیون گفته اند که "ماهها پیش از برگزاری انتخابات، اعضای شورای نگهبان ثابت کرده بودند که بی طرف نیستند."
روحانیونی در وسط
اما این قضیه فقط دو طرف درگیر ندارد: بین آنها گروهی مهم قرار گرفته است که هر دو طرف تلاش دارند آن را تحت نفوذ خود درآورند.
بسیاری از روحانیونی که در وسط قرار گرفته اند با دلواپسی بحران اخیر را نظاره می کنند.
برخی از آنها عملا عدم علاقه خود را به محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری ایران که رسما برنده انتخابات اخیر اعلام شده است، نشان داده اند و او را فرد عوامگرای بی ملاحظه ای می دانند که با سوءمدیریت اقتصاد ایران را اداره کرده و وجهه جمهوری اسلامی را در منظر خارجیان به یک جوک تبدیل کرده است.
مابقی از نحوه برخورد دولت با معترضین و سرکوب آنها منزجرند و نگرانند که این رفتارها به طور کامل شان و اعتبار جمهوری اسلامی و به تبع آن دستگاه روحانیت این کشور را خدشه دار کرده است.
اما این روحانیون تحت فشار زیادی بوده اند که همچنان به آیت الله علی خامنه ای، فردی که در مرکز این بحران قرار داشته و مدت بیست سال است رهبر ایران بوده، وفادار بمانند.
این گروه از روحانیون نظرشان در باره آقای احمدی نژاد هر چه که باشد، تعداد کمی از آنها حاضر است در انظار عمومی نشان دهد که به رهبر وفادار نیست.
نقش رفسنجانی
از تمام روحانیونی که خود را به طور عذاب آوری در میان دو طرف درگیر، گرفتار می بینند، مهمترین شخص هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهوری سابق ایران است.
او در تلاش برای جلوگیری از پیروزی مجدد محمود احمدی نژاد در رقابت های ریاست جمهوری اخیر، از کاندیداتوری میرحسین موسوی حمایت کرد.
وقتی آقای احمدی نژاد علنا ادعا کرد که او و خانواده اش مرتکب فساد مالی شده اند، آقای رفسنجانی به شدت خشمگین شد و نامه ای سرگشاده به رهبر ایران نوشت و از او خواست برای رفع مجادله ای که پیش آمده، دخالت کند. آیت الله خامنه ای در واکنش به طور معنی داری از این کار سر باز زد.
اما اکنون موضع آقای رفسنجانی بیش از هر چیز دیگر، مبهم و نامعلوم شده است.
او به تازگی با خانواده کسانی که در جریان اعتراضات بازداشت شده اند، ملاقات کرد که خود نشان می دهد در باره سرنوشت بازداشت شدگان نگرانی وجود دارد.
اما همزمان، نشانه هایی وجود دارد که او به دنبال برخورد نیست و در حال عقب نشینی است.
پیشینه آقای رفسنجانی در دستگاه روحانیت ایران طولانی تر از آن است که او ارتباطش را با آن قطع کند.
به همین دلیل او رو به هر دو طرف دارد و خود را به تدریج در وضعیتی قرار می دهد که بالقوه بتواند نقش میانجی را ایفا کند.
اما بحران ایران هنوز تمام نشده است.
اگر لفاظی های محافظه کاران را باور کنیم، احتمالا هنوز سرکوب بیشتری در راه است که به ویژه هدفش گروه موسوی است چون این گروه مرکز مقاومت محسوب می شود.
اما حتی اگر این رژیم به قدرت بچسبد، این کار را در حالی خواهد کرد که اعتبار و یکپارچگی آن به طور جدی آسیب دیده است.
حکومت ایران وادار شده است میان بقا و مشروعیت یکی را انتخاب کند و از میان این دو گزینه بقا را انتخاب کرده است
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر