چشم‌انداز اتحاد طبقاتی در اعتصاب سراسری کامیون‌داران ودیگر جنبش‌های کارگری ایران
امیرجواهری لنگرودی
a.javaher99@gmail.com
مقدمه
در ماه‌های اخیر، اعتصاب سراسری رانندگان و کامیون‌داران در ایران، به‌دنبال حوادثی چون مرگ چند راننده و انفجار کامیون‌ها در بندر رجایی بندرعباس، به نقطه عطفی در جنبش‌های کارگری بدل شده است. این اعتراضات در کنار مشکلات صنفی و افزایش فشارهای معیشتی، از جمله ورود رانندگان افغانستانی، افزایش حق بیمه و کاهش امنیت شغلی، شرایطی رقم زده است که بسیاری از اقشار زحمتکش را به میدان کشانده: از نانوایان و معلمان تا بازنشستگان، پرستاران، زنان و دانشجویان.
در چنین بستری، در سطح شبکه های اجتماعی کانال «اتحادیه تشکل‌های کامیون‌داران و رانندگان سراسر ایران» در ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ اعلام اعتصابی یک‌هفته‌ای از اول خرداد کرد. اما این اعتصاب نه تنها آغاز شد، بلکه در دوازدهمین روز خود به ۳۱ استان و ۱۵۵ شهر گسترش یافت؛ نمود روشنی از خشم انباشته‌شده‌ی طبقه‌ی کارگر.
۱- ترکیب طبقاتی اعتصاب کامیون‌داران:
اعتصاب کامیون‌داران متشکل از لایه‌های متنوعی از نیروی کار است: رانندگان، کمک‌رانندگان، و صاحبان کامیون. بسیاری از این صاحبان، با وجود مالکیت کامیون، به دلیل بدهی و فشار هزینه‌ها در جایگاه نیروی کار مزدبگیر قرار دارند. از منظر مارکسیستی، نمی‌توان به‌سادگی به این جنبش برچسب «کارگری» یا «مالکانه» زد؛ بلکه باید آن را همچون تجلی منافع مشترک در دل مناسبات استثمارگر سرمایه‌داری دید.
هرچند این هم‌راستایی منافع، اتحاد عملی را ممکن ساخته است، اما تضادهای بالقوه درون این ترکیب طبقاتی،
ضرورت نگاه انتقادی و هشیارانه را دوچندان میکند.۲- موضع چپ مارکسی: دفاع جهت‌دار، نه حمایت بی‌قید:
چپ مارکسی در دفاع از اعتصاب کامیون‌داران، رویکردی حمایت‌گرایانه اما انتقادی اتخاذ میکند. این موضع بر ضرورت سازمانیابی مستقل، تقویت آگاهی طبقاتی و جلوگیری از افتادن جنبش به دام سازش با سرمایه‌داری تأکید دارد.
در صورت عقب‌نشینی یا گرایش‌های فرصت‌طلبانه‌ی بخشی از اعتصاب‌کنندگان، چپ موظف است با نقد درون‌طبقاتی، انسجام و رادیکالیسم جنبش را حفظ کند. تنها از دل چنین رویکردی است که اتحاد طبقاتی واقعی می‌تواند شکل بگیرد و استمرار یابد.
۳- تمایز چپ مارکسی با سایر گرایش‌ها:
چپ مارکسی با گرایش‌های دیگر در نگاه به مبارزه طبقاتی و سازمان‌دهی متفاوت است:
- آنارشیست‌ها معمولاً ساختار و رهبری را نفی میکنند و این به تضعیف انسجام منجر میشود.
- نئولیبرال‌ها بر بازار آزاد و اصلاحات تدریجی تأکید دارند که غالباً در خدمت تثبیت نظم سرمایه‌داری است.
- اصلاح‌طلبان تغییر را در چارچوب نظم موجود دنبال میکنند و اغلب به سازش و عقب‌نشینی می‌انجامد.
- جریان‌های راست‌گرا و سلطنت‌طلب نیز تلاش دارند جنبش را به ابزاری در جهت اهداف سیاسی خود بدل کنند.
در مقابل، چپ مارکسی بر استقلال طبقاتی، رهبری دموکراتیک، و مبارزه‌ی ساختارشکنانه با نظم سرمایه‌داری موجود پای می‌فشارد.
۴- پیوند اعتصاب با دیگر جنبش‌های اجتماعی:
برای پیشبرد این اعتصاب، پیوند آن با سایر جنبش‌های مطالباتی کلیدی است. کارگران نفت و گاز، معلمان، کارکنان ناوگان شهری، نانوایان، لنچ‌داران، معلولان،زنان و پرستاران و جنبش دادخواهی در سراسر کشور، حلقه‌هایی از زنجیره‌ی اتحاد طبقاتی هستند.
چنین پیوندی، اگر از مسیر سازمانیابی مستقل و اتحاد آگاهانه طی شود، می‌تواند نیرویی تعیین‌کننده در مقابل نظم سیاسی و اقتصادی موجود ایجاد کند؛ نیرویی که قادر به ساختارشکنی واقعی است.
۵- جمع‌بندی و نتیجه‌گیری:
اعتصاب سراسری کامیون‌داران نقطه‌ای کلیدی در مسیر بیداری طبقاتی در ایران است. برای آنکه این خیزش به سرنوشت جنبش‌های مقطعی دچار نشود، باید با پشتیبانی همه‌جانبه از سوی نیروهای مترقی همراه شود؛ پشتیبانی‌ای که به جای مصادره، به تقویت سازمانیابی و آگاهی طبقه‌ی کارگر بینجامد.
در برابر سازش‌کاری، پراکندگی و مداخله‌ی نیروهای راست، باید از استقلال این جنبش دفاع کرد. اعتصاب کامیون‌داران پژواکِ صدای زحمت‌کشان است؛ نگذاریم این صدا خاموش شود.
دوشنبه ۱۲ خرداد ۱۴۰۴ برابر با ۰۲ ژوئن ۲۰۲۵
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر